Zaglądamy do hal produkcyjnych zakładów, których w Grudziądzu już nie ma [zdjęcia z archiwum]
Trampki ze Stomilu, szynka z Zakładów Mięsnych, wanny z Pomorskiej Odlewni... Wciąż pamiętamy znakomite wyroby grudziądzkich fabryk. Zobaczcie zdjęcia z tych zakładów autorstwa Piotra Bilskiego.
W latach 70. i 80. Grudziądz stał przemysłem. W fabrykach praca trwała na zmiany, rąk do pracy zawsze brakowało.
Zapotrzebowanie na produkty z Grudziądza wydawało się nie mieć końca. A jednak... Nawet firmy, które przetrwały wojenne zawieruchy, poległy w zmaganiach z przemianą ustrojową.
W naszym archiwum znaleźliśmy zdjęcia sprzed 30, czasem nawet blisko 40 lat, dokumentujące produkcję w niektórych największych grudziądzkich zakładach.
Pomorska Odlewnia i Emaliernia
Za kilka dni, 30 lipca, minie 155 lat od dnia, w którym Joseph Herzfeld i Carl Victorius utworzyli w Grudziądzu odlewnię żeliwa i emaliernię. Był to fundament zakładu, który w 1948 roku został przejęty przez Skarb Państwa i nosił nazwę Pomorska Odlewnia i Emaliernia. Produkowano tutaj fragmenty pieców, kotły, wanny, kuchnie... Także korpusy bomb i granatów moździerzowych.
W latach 70 - był to czas największej prosperity - w Mniszku zbudowano nową odlewnię wanien i zlewozmywaków.
W 1992 roku POiE została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa "Hydro-Vacuum". Stanęła na nogi i obecnie produkuje przede wszystkim cenione na wielu rynkach specjalistyczne pompy.
Stomil Grudziądz
Trampki z Grudziądzkich Zakładów Przemysłu Gumowego "Stomil" na zajęciach wychowania fizycznego nosili chyba wszyscy obecni 40-50-latkowie. Ale nie tylko one powstawały w grudziądzkiej fabryce. Z taśm produkcyjnych zjeżdżały także m.in. materace i pontony, z których wiele służy do dziś - wyprodukowane w Grudziądzu łodzie ratunkowe wciąż można zobaczyć na kutrach rybackich. To najlepiej świadczy o jakości wyrobów "Stomilu".
W latach 70. "Stomil" zatrudniał około 7,5 tysiąca osób, pracowano tutaj całą dobę, na trzy zmiany. Jednak świetnie prosperująca firma poległa podczas przemian ustrojowych w latach 90. Upadłość zakładu ogłoszono w 2001 roku.
Zakłady Mięsne Grudziądz
Śląska, podwawelska, toruńska, a przede wszystkim szynka w puszkach "sercówkach" - to produkty, na których wspomnienie wciąż ślinka leci grudziądzanom pamiętającym produkty z Zakładów Mięsnych. Zresztą nie tylko grudziądzanom, bo produkowane tutaj wędliny i konserwy były wielokrotnie nagradzane na ogólnopolskich konkursach. Były też eksportowane do Angli, Francji, a nawet USA i Kanady.
Był to jeden z najstarszych zakładów mięsnych w Polsce, otwarto go 13 grudnia 1885 roku. A jednak 120 lat później, 7 lutego 2005 r. Sąd Rejonowy w Toruniu zatwierdził upadłość Zakładów Mięsnych S.A. w Grudziądzu. Natomiast z rejestru przedsiębiorców grudziądzkie przedsiębiorstwo wykreślone zostało niemal dokładnie 10 lat temu: 4 sierpnia 2007 roku.
"Agromet-Unia" Fabryka Maszyn Rolniczych
Historia tej firmy sięga 1882 roku, kiedy to inżynier August Ventzki założył Fabrykę Maszyn i Narzędzi Rolniczych w Grudziądzu. W małym warsztacie wyprodukował pierwszy pług.
Firma ta bez przerwy się rozwijała. Produkowała nawet w czasie II wojny światowej, choć w tym czasie był to asortyment wojenny.
Po wojnie zakład, jako Fabryka Narzędzi Rolniczych „Unia” w Grudziądzu, wrócił do produkcji cywilnej. W 1973 roku firma stała się przedsiębiorstwem wielozakładowym pod nazwą: „Agromet-Unia” Fabryka Maszyn Rolniczych.
Niedługo później: w 1976 roku pracowało tutaj 2.827 osób. To rekordowe zatrudnienie w dziejach firmy.
Dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa zatrzymał się na początku lat 90. Załamały się rynki zbytu: krajowy i zagraniczny. To doprowadziło do spadków produkcji, a w końcu do postawienia fabryki w stan likwidacji w 1995 roku.
Ta firma ma jednak godnego następcę w postaci spółki dobrze prosperującej spółki "Unia", wciąż produkującej maszyny rolnicze.
Pomorskie Zakłady Urządzeń Okrętowych Warma
Wśród największych firm produkcyjnych w Grudziądzu były też Pomorskie Zakłady Urządzeń Okrętowych Warma, które utworzono w 1948 roku. Powstawały w niej m.in. konstrukcje stalowe, urządzenia okrętowe i urządzenia gastronomiczne.
Jako PZUO Warma firma została wykreślona z rejestru przedsiębiorców 28 czerwca 2003 roku.
Od 2008 roku zakład produkcyjny Warma jest własnością Korporacji Budowlanej Budmax.
