UNESCO w Tarnowskich Górach. Co tak naprawdę jest we wniosku? [INTERAKTYWNA MAPA]
Temat wniosku o wpisanie Tarnowskich Gór na listę UNESCO nie jest nowy. Wszyscy możemy być dumni z tego, że mamy poważne szanse na pierwszy w województwie śląskim tego typu wpis. Większość ludzi, kojarzy wniosek z Zabytkową Kopalnią Srebra. Jednak, już tylko wtajemniczeni wiedzą, że jest to jeden z najbardziej skomplikowanych wniosków do UNESCO w historii. Zobaczcie co tak naprawdę ma szansę znaleźć się na prestiżowej liście.
Tytuł wniosku do UNESCO, przygotowanego przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej brzmi: "Kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach". Wydaje się długi i skomplikowany. I tak naprawdę jest bardzo skomplikowany.
Dla osób chociaż w niewielkim stopniu zainteresowanych historią Tarnowskich Gór, nie będzie wielkim odkryciem, że w przeszłości to miasto było jednym z głównych ośrodków górnictwa na Górnym Śląsku i w Europie. Jak wskazuje sama nazwa wniosku, w Tarnowskich Górach wydobywano srebro, ołów i cynk. W okresie prosperity, ówcześni Gwarkowie (czyli górnicy), stworzyli jeden z najbardziej skomplikowanych systemów szybów wydobywczych i wentylacyjnych, kanałów odprowadzających wodę a zadbali nawet - jako pierwsi w Europie - o rewitalizację terenów zniszczonych ciężkim przemysłem.
Najsłynniejsze obiekty zawarte we wniosku to Zabytkowa Kopalnia Srebra oraz Sztolnia Czarnego Pstrąga, czyli najpopularniejsze zabytki leżące na terenie Tarnowskich Gór. Stanowią one jednak tylko część tego, na co składa się wydobywcza historia miasta. Mówiąc krótko: we wniosku do UNESCO jest 28 różnych obiektów naziemnych o podziemnych, które kiedyś w sposób pośredni lub bezpośredni były związane z górnictwem kruszcowym.
Zamieszczenie ich wszystkich w jednej publikacji byłoby skomplikowane. Niektóre z atrybutów (bo tak nazywane są poszczególne obiekty z wniosku na listę UNESCO) są bezpośrednio powiązane z innymi. Przykładem może być Zabytkowa Kopalnia Srebra, w skład której wchodzą trzy atrybuty: Szyb Anioł, Szyb Żmija i Szyb Szczęść Boże. Poza tym, SMZT, które przygotowało wniosek, stara się przede wszystkim o ich ochronę. A trzeba wiedzieć, że niektóre z atrybutów znajdują się w rękach prywatnych lub do tej pory nie zapewniono im odpowiedniej ochrony prawnej.
Mapa, którą Państwu przedstawiamy, to tylko około połowa tego, co znajduje się we wniosku do UNESCO, a mimo tego jest skomplikowana. Wystarczy pomyśleć, że sam wniosek ma prawie 1000 stron. Jego przygotowanie kosztowało ponad 100 tys. zł. Możecie za to Państwo zobaczyć nigdzie nie publikowane dotąd zdjęcia tarnogórskich podziemi. Dokładnie te same fotografie zawarto we wniosku do UNESCO.
Przypomnijmy, że aplikacja została złożona w styczniu tego roku. We wrześniu do Tarnowskich Gór przyjadą eksperci UNESCO, którzy będą weryfikowali wniosek. Decyzja powinna zostać podjęta w połowie 2018 roku.
