Kto i do kiedy może skorzystać z abolicji w NFZ? [relacja z dyżuru]
Abolicja w NFZ oraz zmiany w podstawowej opiece zdrowotnej - to tematy naszego czwartkowego telefonicznego dyżuru z ekspertem.
Na pytania odpowiadał Janusz Janczewski, naczelnik Wydziału Spraw Świadczeniobiorców w NFZ w Bydgoszczy.
Jak można skorzystać z abolicji w NFZ?
Od 1999 roku, zgodnie z przepisami, prawo do skorzystania z bezpłatnych świadczeń w ramach ubezpieczenia przysługuje od dnia zgłoszenia do tego ubezpieczenia. Dotyczy to również osób, które nie mając własnego obowiązkowego tytułu mogą zostać dopięte do ubezpieczenia w charakterze członka rodziny. Ich prawo do świadczeń również rozpoczyna się od dnia zgłoszenia. Zgłoszenie członka rodziny jest obowiązkowe, ciąży na współmałżonku lub rodzicu osoby nieubezpieczonej, a niedopełnienie tego obowiązku może nawet grozić karą grzywny.
Abolicja w ponad 90 proc. dotyczy niezgłoszonych na czas członków rodziny. Spełniają oni co prawda warunki członka rodziny, jednakże z uwagi na brak zgłoszenia, nie zyskali prawa do świadczeń, a elektroniczny system eWUŚ wykaże w poradni, że tego prawa nie mają (komunikat w kolorze czerwonym). Abolicja zezwala na dopełnienie tego brakującego zgłoszenia ze wskazaniem daty, od której osoba mogła być zgłoszona jako członek rodziny.
Np. 24-letni student był zgłoszony do ubezpieczenia matki jeszcze od czasów szkoły podstawowej. Między szkołą średnią a wyższą zatrudnił się uzyskując własny obowiązkowy tytuł jako pracownik. Jego stare ubezpieczenie jako członka rodziny, siłą rzeczy, ustało. Po rozwiązaniu stosunku pracy, będąc już studentem, miał możliwość być ponownie zgłoszony jako członek rodziny, ale ten obowiązek nie został zrealizowany. Poszedł teraz do lekarza i „nadział się” na czerwony eWUŚ. Abolicja spowoduje, że nie będzie on ścigany przez NFZ za koszt udzielonych świadczeń, jeśli rodzic dopełni ówczesnego obowiązku i zgłosi go jako członka rodzony od dnia ustania stosunku pracy. Na tym właśnie polega abolicja. Dopuszcza spełnienie wcześniej istniejącego obowiązku z datą wsteczną.
Wyczyścić brakujące zgłoszenia można albo
- do 12 kwietnia 2017 roku albo
- w ciągu 30 dni od udzielenia świadczenia albo
- w ciągu 30 dni od dnia, w którym NFZ powiadomi, że wszczyna postępowanie o zwrot kosztów świadczeń udzielonych wcześniej.
Przepisy dotyczące abolicji weszły w życie 12 stycznia br.
Dostałem już zawiadomienie z NFZ, że wszczęto dochodzenie o zwrot przeze mnie kosztów świadczeń z 2014 i 2015 roku. Czy mogę wykorzystać abolicję, by nie zwracać tych pieniędzy?
Skoro NFZ wszczął postępowanie w trybie kodeksu postępowania administracyjnego, to musi się ono zakończyć wydaniem decyzji. Jeśli możliwe jest aby w Pana przypadku dopełniono złożenia teraz dokumentów legalizujących pańskie prawo do świadczeń w 2014 i 2015 roku, to o ile zrobi Pan to do 12 kwietnia, spowoduje wydanie decyzji przez NFZ umarzającej postępowanie przeciwko Panu. Oznaczać to będzie, że Pana potencjalny dług zostanie umorzony.
Nawet jeśli NFZ wydał już decyzję zobowiązująca do zwrotu pieniędzy i stała się ona ostateczna, ale toczy się jeszcze postępowanie windykacyjne, to uzupełnienie brakujących zgłoszeń do 12 kwietnia spowoduje umorzenie zadłużenia nawet mimo tego, że zostało już ono ustalone decyzją NFZ.
Dlaczego system eWUŚ na czerwono nie potwierdził moich uprawnień, skoro mam i pokazałem w rejestracji ważną legitymację studencką?
Student do 26. roku życia, aby móc korzystać ze świadczeń, musi być zgłoszony do ubezpieczenia przez rodzica. Sama legitymacja nie daje jeszcze ubezpieczenia zdrowotnego. Potwierdza jedynie możliwość zgłoszenia w charakterze członka rodziny. Standardowo uważa się bowiem za członka rodziny dzieci do 18. roku życia. Między 18. a 26. rokiem życia można korzystać ze świadczeń jako członek rodziny pod warunkiem uczenia się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej.
Jestem obywatelem Ukrainy. Mieszkam w Polsce i od dwóch lat jestem zatrudniony jako pracownik dydaktyczny uczelni. Jak mam potwierdzić swoje prawo do świadczeń?
Dawniej pracodawca był zobowiązany swojemu pracownikowi, który jest cudzoziemcem, załatwić numer PESEL. W tej chwili ten przepis nie istnieje. Pracownik-cudzoziemiec nie może zatem podczas wizyty u lekarza potwierdzić swoich uprawnień systemem eWUŚ, ponieważ system ten weryfikuje uprawnienia wyłącznie na podstawie numeru PESEL.
Cudzoziemcowi pozostaje więc korzystanie z bezpłatnych świadczeń na podstawie okazania dokumentu potwierdzającego jego ubezpieczenie np. kopia druku ZUA. Może też za każdym razem składać oświadczenie, że ma prawo do świadczeń jako ubezpieczony.