Gdy wymieniasz okna i drzwi. Sprawdź, jakie są twoje prawa?

Kaśka Borek

Początek wiosny oznacza także początek sezonu remontów, na przykład wymiany okien czy drzwi. Planujesz właśnie takie zmiany? Przeczytaj, co warto o nich wiedzieć od strony prawnej.

W ubiegłym roku w sprawach dotyczących usług remontowo-budowlanych ponad 1,6 tys. razy interweniowała Federacja Konsumentów. Blisko 1,7 tys. porad prawnych zostało udzielonych za pośrednictwem infolinii prowadzonej przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Skargi dotyczą m.in. przedsiębiorców oferujących właśnie sprzedaż wraz z wymianą okien i drzwi.
Co warto wiedzieć, by uniknąć podobnych kłopotów? Podpowiada Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Umawiaj się na piśmie
Umowę z przedsiębiorcą budowlanym najlepiej zawierać w formie pisemnej. W treści trzeba dokładnie określić zakres świadczenia i termin jego realizacji. To ma znaczenie, bo w przypadku problemów z realizacją zamówienia, łatwiej Ci będzie dochodzić swoich praw.

Gdy zamawiasz w domu lub przez internet
Umowy wymiany stolarki okiennej i drzwiowej obejmują zwykle sprzedaż towaru (okna i drzwi) oraz dzieło (montaż). Możemy je zawierać nie tylko w tradycyjnym sklepie czy punkcie usług, ale również - co jest popularne - poza lokalem przedsiębiorcy. Tego rodzaju umową jest, na przykład, kontrakt zawarty w domu klienta, na pokazie w świetlicy osiedlowej lub centrum handlowym. Są to okoliczności, które nie sprzyjają lub uniemożliwiają zastanowienie się nad ofertą, porównanie jej z innymi propozycjami.

Natomiast w przypadku umowy zwartej na odległość - na przykład poprzez witrynę internetową - nie możemy obejrzeć towaru i wypróbować go, jak tradycyjnym sklepie.

Z powodów tych niecodziennych okoliczności konsumenci zawierający umowy poza lokalem przedsiębiorcy i na odległość są objęci szczególną ochroną prawną.

Na czym polega ochrona
Na możliwości odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni - bez ponoszenia z tego tytułu kosztów i tłumaczenia się z powodów rezygnacji.

Ale uwaga! Ta ochrona nie zawsze działa Prawo do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy i na odległość nie dotyczy między innymi rzeczy wyprodukowanej według specyfikacji klienta. Na przykład drzwi na zamówienie o niestandardowych wymiarach. Miejmy tego świadomość, by nie stracić pieniędzy.

Wpłacasz zadatek czy zaliczkę? To nie to samo!
Większość firm przed wykonaniem zlecenia wymiany drzwi czy okien pobiera od klientów przedpłatę w postaci zaliczki lub zadatku. Brzmią podobnie, ale różnią się do siebie. I uwaga, ta różnica może uderzyć Cię po kieszeni!

• Jeżeli zrezygnujesz z usługi po wpłacie zaliczki, możesz domagać się jej zwrotu.
• Gdy zrezygnujesz ze zlecenia po wpłacie zadatku, wykonawca ma prawo zatrzymać pieniądze - chyba że umowa określa to inaczej.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przysługuje Ci ustawowe prawo do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy. Ale gdy po wpłacie zadatku od umowy odstępujesz nie Ty a wykonawca, to Tobie (klientowi) przysługuje zwrot dwukrotności (!) wpłaconej kwoty - chyba że również umowa określa to inaczej.

Gdy nie podoba Ci się przebieg prac
Jeśli zauważysz, że przedsiębiorca montuje drzwi czy okna niezgodnie z umową, oże wezwać go (najlepiej na piśmie, by mieć dowód) do dokonania poprawek i wyznaczyć mu na to odpowiedni termin.

Gdy ten termin upłynie a monter nie dokona wskazanych poprawek, Ty (jako zamawiający) możesz:

• odstąpić od umowy, albo
• powierzyć wykonanie zlecenia innej firmie - na koszt tej, która nie dotrzymała umowy, przyjmując zamówienie.

Jeżeli przedsiębiorca przekracza umówiony termin lub opóźnia prace tak, że wykonanie zlecenia w terminie jest nieprawdopodobne, jeszcze przed upływem pierwotnie wyznaczonego terminu możesz odstąpić od umowy - bez wyznaczania dodatkowej daty.

Gdy potem zobaczysz wady
Jeżeli w ciągu 2 lat od wydania towaru stwierdzisz jego wadę, możesz złożyć reklamację z tytułu rękojmi.

To warto wiedzieć w razie reklamacji
Jeżeli w ciągu dwóch lat od wydania towaru klient stwierdzi jego wadę, ma prawo złożyć reklamację z tytułu rękojmi. Gdy usterka została zauważona w ciągu pierwszego roku, sytuacja jest korzystniejsza dla nas, bo domniemywa się, że wada istniała w chwili wydania towaru. Oznacza to, że w przypadku sporu przed sądem to przedsiębiorca będzie musiał udowodnić, że jest inaczej.

Składając reklamację z tytułu rękojmi, mamy do wyboru cztery żądania:

1. naprawy towaru,
2. wymiany na nowy, wolny od wad,
3. obniżenia ceny,
4. odstąpienia od umowy - ale tylko wówczas, gdy wada towaru jest istotna, co za każdym razem ocenia się jednak indywidualnie.

Tu Ci pomogą - fachowo i bezpłatnie
W razie problemów ze sporządzeniem reklamacji czy dochodzeniem swoich praw możesz liczyć na pomoc miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów (pytaj o nich w urzędzie miasta lub starostwie), inspekcji handlowej czy Federacji Konsumentów (www.konsumenci.org). Bezpłatne porady udzielane są też pod adresem porady@dlakonsumentow.pl i numerem bezpłatnej infolinii 800 889 866, który będzie działał do 30 kwietnia 2016 r.

Hiszpańskie biuro podróży nie wywiązało się z umowy? Brytyjski sklep internetowy nie przysłał zamówionej sukienki? Niemiecki diler sprzedał wadliwe auto? Zgłoś się po bezpłatną pomoc do Europejskiego Centrum Konsumenckiego w Polsce.

ECK należy do sieci centrów, które informują konsumentów o ich prawach w Unii Europejskiej, bezpłatnie udzielają porad i pomocy w polubownym rozwiązywaniu sporów ponadgranicznych. Do ECK można zgłaszać skargi na przedsiębiorców związane z zakupami w innych krajach UE, Norwegii i Islandii oraz podróżami po Europie. Jak nawiązać kontaktować? Na przykład za pomocą formularza skargi na stronie konsument.gov.pl, przez telefon (22 55 60 118, dyżury prawników od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00), e-mailem (info@konsument.gov.pl).

Usługi reklamujemy już po nowemu
Dotąd niektóre dzieła podlegały innej odpowiedzialności. A od 25 grudnia 2014 wszystkie podlegają jednolitej odpowiedzialności - z tytułu rękojmi.

Fryzjer, pralnia, naprawa samochodu lub odpłatny przegląd.
A Umowy, które są zawiera w celu realizacji takich usług, są umowami o dzieło - choćby i nazwano je inaczej, np. umową-zlecenia. W przypadku takich usług istotne jest osiągnięcie rezultatu: obcięcie włosów zgodnie z ustaleniami z fryzjerem, wyczyszczenie kurtki, itp.

Przy umowie o dzieło możemy rozróżnić jego dwie postacie

1. Dzieło, które jest rzeczą ruchomą (np. namalowanie obrazu).
2. Dzieło, które nie jest rzeczą ruchomą (np. usługa pralnicza). Ta ostatnia kategoria nie była dotąd objęta jednolitą odpowiedzialnością za ewentualne wadliwe wykonanie. Dzieła będące rzeczą ruchomą podlegały odpowiedzialności za niezgodność towaru z umową, do pozostałych stosowało się odpowiedzialność z tytułu rękojmi, jak informuje Federacja Konsumentów.

Od 25 grudnia 2014 roku sytuacja się zmieniła. Teraz wszystkie dzieła podlegają odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Oznacza to, że:

• wykonawca dzieła ponosi odpowiedzialność - jeżeli wada dzieła zostanie stwierdzona przed upływem 2 lat od jego wydania (ale w przypadku nieruchomości jest to 5 lat),
• obowiązuje zasada jednokrotnej naprawy lub wymiany – czyli gdy dana rzecz była już raz naprawiana lub wymieniana (a raczej w tym przypadku poprawiana), możesz odstąpić od umowy (o ile wada jest istotna),
• gdy zażądasz poprawy dzieła lub obniżenia ceny, przedsiębiorca musi ustosunkować się do reklamacji w terminie 14 dni - jeżeli nie zachowa terminu, reklamację uznaje się za uzasadnioną,
• przedsiębiorca ponosi koszty załatwienia reklamacji (przy demontażu i ponownym montażu do wysokości wartości dzieła).