Adwokat radzi. Odszkodowanie za potrącenie na przejściu dla pieszych
Na pytanie Czytelniczki odpowiada Bartosz Bocheński, adwokat.
- Miałam wypadek w na przejściu na pieszych – potrącił mnie samochód. Przeszłam leczenie i rehabilitację. Odbyła się sprawa karna, ale sprawca nie został skazany, a jedynie warunkowo umorzono postępowanie. Czy oznacza to, że mogę nadal żądać odszkodowania i zadośćuczynienia od ubezpieczyciela sprawcy?
- Warunkowe umorzenie postępowania jest instytucją prawa karnego. Zgodnie z art. 66 Kodeksu karnego, sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Jak podnosi się w komentarzach i w orzecznictwie (np. postanowienie SA we Wrocławiu z 11 stycznia 2008 r., II ASD 5/04, OSA 2008, z. 4, poz. 21; Kodeks karny. Komentarz. WK, 2016, Filar M. (red.) i in.), warunkowe umorzenie postępowania oznacza obalenie domniemania niewinności, gdyż stanowi rozstrzygnięcie o kwestii odpowiedzialności karnej, w następstwie której sąd ustala, że sprawca dopuścił się przestępstwa, którego popełnienie mu zarzucono, a decyzja w tym przedmiocie powoduje obciążenie sprawcy negatywnymi konsekwencjami wynikającymi z konieczności wywiązania się z nałożonych na niego obowiązków.
Oznacza to, że warunkowe umorzenie postępowania przesądza winę sprawcy, który jednak kary nie otrzymuje. Warunkowe umorzenie nie jest skazaniem a w ewentualnym procesie cywilnym sąd zgodnie z art. 11 kpc związany jest ustaleniami tyko wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. Sąd cywilny może i powinien zatem ustalić i rozstrzygnąć wszystkie istotne okoliczności związane z wypadkiem, ale w praktyce jest to jednak znacznie przez wydanie wyroku - nawet warunkowo umarzającego - ułatwione.